İğneleri olmayan, işçi arıların görevlerini yerine getiremeyen, sadece kraliçe arı ile çiftleşmek için var olan erkek arılar, üremedeki rolleri söz konusu olunca aslında trajik bir kadere sahip.
Bu ölümcül sonucun ardındaki neden ise biyolojilerinde yatıyor.
Erkek arılar (drone), arı kolonisinin sadece küçük bir bölümünü oluşturuyor.
Ana arının çiftleştiği tek erkek arı türü olan drone’lar, genetik çeşitliliği sağlamak ve koloninin sağlığını devam ettirmek için hayati bir role sahip ancak onların hayatı, oldukça kısa ve tek amaçlı. İlkbahar ve yaz aylarında doğuyorlar ve ana görevleri sadece yeni bir kraliçe arı ile çiftleşmek.
Çiftleşme, havada gerçekleşiyor ve oldukça dramatik bir sürece sahip.
Drone’lar ve kraliçe arıların çiftleşme süresi 5 saniyeden az. Genellikle de 1-2 saniye içerisinde tamamlanıyor. Uçuşun tam ortasında, yerden 10-40 m yükseklikte olan bu çiftleşme, drone’ların ana arıyı takip ettiği ve onunla havada birleşmeye çalıştığı bir av dönüşüne benziyor.
Başarılı bir şekilde çiftleşen drone, genetik materyalini aktarırken son derece önemli bir fiziksel değişiklik de yaşıyor.
Erkek arıların ölmesinin arkasındaki ana neden, onların üreme anatomisi.
Bir erkek arı çiftleştiğinde aslında son olayını gerçekleştiriyor. Erkek arı, kraliçeye bağlanıyor ve karın kaslarının kasılmasını kullanarak endofallusunu ters çevirip kraliçenin üreme kanalına sıkı bir şekilde yerleştiriyor.
Bu yoğun süreç, erkek arının patlayıcı bir şekilde boşalmasıyla sona eriyor ve endofallusunun ucunun kraliçenin içinde kırılmasına neden oluyor. Bu ciddi yaralanma, karnının yırtılması ve çiftleşmeden kısa bir süre sonra ölmesinin asıl sebebi.
Kraliçe arı için savaş ve taktik de var.
Çiftleşme aşamasında ciddi bir rekabet olduğunu da söyleyelim. Yani erkek arılar ölmek için birbiriyle yarışıyor. Kraliçenin etrafında drone topu oluşturan arılar, çenelerini ve bacaklarını kullanarak savaşıyorlar. En güçlüsü ise çiftleşmeyi başaranlar oluyor.
Ayrıca erkek arılar, gen aktarımı için taktik de uyguluyor. Kraliçenin gözleri için zehirli olan menileriyle kraliçeyi kör etmeye çalışıyorlar. Geçici körlük ise kraliçe arının daha fazla çiftleşme için uçuşunu engelleyebiliyor. Ayrıca kör edici erkek arının genlerinin üstün gelme şansı da artabiliyor.
Doğal seçilim açısından bakıldığında, oldukça acımasız görünse de aslında bir amaç taşıyor.
Drone’ların ölümü, genetik materyalin sadece en güçlü ve en uyumlu olanlar tarafından aktarılmasını sağlıyor. Ayrıca çiftleşme mevsimi dışında koloni içinde beslenmesi gereken daha az drone olması, koloninin kaynaklarını daha verimli kullanmasına da olanak tanıyor.
Gözyaşımız pıt: bir arının fedakârlığı
Öyleyse bu küçük ama önemli yaratıkların hayatları, doğanın en ilginç sırlarından birini barındırıyor: bir kez çiftleşmek ve sonra ölmek. Erkek arıların kısa yaşamı, koloninin sağlığı ve devamlılığı için büyük bir fedakârlık örneği sunuyor.
Erkek arıların ölümü ile bir kere daha doğanın ne kadar karmaşık ve şaşırtıcı olduğunu görüyoruz.
Hayvanlar hakkında “Neden?” sorusunu sorduğumuz diğer içeriklerimiz:
