Frankfurt Goethe Üniversitesi’nden Bilim İnsanları PFAS Maddelerini Parçalayabilen Yeni Bir Katalizör Geliştirdi

Sonsuz kimyasallar olarak da bilinen PFAS’lar (per- ve poliflorlu alkil maddeler) çevreye ve sağlığa olan olası etkileri nedeniyle endişe yaratıyor. Frankfurt Goethe Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, bu maddeleri parçalayabilen yeni bir katalizör geliştirdi. PFAS’lar, doğada çözünmeyen yapısı nedeniyle özellikle su kaynaklarında ve canlı dokularda birikme eğiliminde bulunuyor.

Yeni geliştirilen katalizör, PFAS yapısındaki kimyasal bağları oda sıcaklığında kırabiliyor. Bu, yüksek sıcaklıklar ya da toksik metaller kullanmadan bu işlemi gerçekleştirmenin mümkün olduğunu gösteriyor. Artık PFAS maddeleri daha güvenli ve basit bir şekilde parçalanabilecek.

PFAS’lar, dayanıklılıkları sayesinde birçok alanda önemli bir rol oynuyor. Ancak bu maddelerin yaygın kullanımı çevresel etkilerini artırıyor. ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) ve Avrupa Birliği, PFAS maddeleri üzerinde daha sıkı denetimler uygulamaya başladı. Bu durum, alternatif malzeme arayışları ve güvenli bertaraf yöntemleri üzerinde çalışmaların hızlanmasını sağladı.

Yeni Yaklaşım: DBA Molekülü

Goethe Üniversitesi’nden araştırmacılar geliştirdikleri yöntemi 9,10-dihidro-9,10-diboraanthrasen (DBA) adlı bor bazlı bir moleküle dayandırıyor. DBA’ya eklenen iki elektron, PFAS benzeri yapıları hızla parçalayacak şekilde reaktif hale getiriyor.

Çalışmada, bu yöntem THF adlı bir çözücü içinde farklı florobenzen türevleri üzerinde test edildi. Elde edilen verilere göre, DBA molekülü, flor atomu sayısına bağlı olarak iki farklı şekilde çalışabiliyor. Bu yöntem C-F bağlarını kırmak için oldukça etkili bir şekilde kullanılabiliyor.

Araştırma ekibinden öğrenci Christoph Buch, “C-F bağlarını kırmak için elektronlara ihtiyaç var ve geliştirdiğimiz sistem bu elektronları oldukça verimli bir şekilde sağlayabiliyor” diyor. Mevcut yöntemlerde bu elektronlar genellikle lityum gibi reaktif metallerden elde ediliyor. Ancak ekip, gelecekte bu süreci elektrik akımıyla gerçekleştirmeyi hedefliyor.

Kullanım Alanı Genişliyor

Bu katalizör, temizlik alanının yanı sıra ilaç ve kimya endüstrilerinde de yeni fırsatlar sunabilir. Flor, birçok ilaç molekülünün dayanıklılığını artırmak için kullanılıyor. Araştırmacı Profesör Matthias Wagner, bu yöntemin flor atomlarının hassas kontrolünü sağlayarak moleküller üzerinde büyük bir etkiye sahip olabileceğini vurguluyor.