6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve 11 ili etkileyen depremlerin üzerinden iki yıl geçti. Geçen sürede yaralar hâlâ tam anlamıyla sarılmadı. Depremden en çok etkilenen illerin başında gelen Adıyaman’da da durum farklı değil… Adıyaman’a ilişkin son durumu Genel Sağlık-İş Adıyaman İl Temsilcisi Hasan Aytemir ile konuştuk.
Kentin, Hatay’dan sonra en büyük yıkımın gerçekleştiği yer olduğunu ifade eden Aytemir “Türkiye’nin en büyük şantiye alanına dönmüş durumdayız” dedi. Hastane acil başvurularında intihar girişimi sayısının yüksek olduğuna dikkat çeken Aytemir, “Adıyaman’da artış gösteren bir intihar sayısı var” ifadelerini kullandı.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’nın (SES) ikinci yıl deprem raporunda ise Kasım 2023-2024 tarihleri arasında Adıyaman’da 187 intihar girişimi olduğu belirtildi.
‘TAYİN HAKKI TANINMIYOR’
Sağlık emekçilerinin sorunlar yaşadığını kaydeden Aytemir, “Personel yetersizliği, barınma ve güvenlik gibi sorunlarımız var. YÖK’e bağlı sağlık kuruluşlarında arkadaşlarımıza tayin hakkı tanınmıyor. Bu yüzden evliliğini sonlandırmak zorunda olan arkadaşlarımız oluyor” diye konuştu.
Adıyaman halkının zorluklarla mücadele etmeyi sürdürdüğünü belirten Aytemir, “Depremle biz burda geçmişimizi kaybettik. Devletin bile bizden dördüncü gün haberi oldu. Kendi kendimize yetmeye çalışsak da yetemedik. Bunu unutmayacağız, affetmeyeceğiz de…” dedi.
‘YIKIMLAR ÖĞRENCİLERE TRAVMA YAŞATIYOR’
Asbest tozlarının halk sağlığını tehdit ettiğine vurgu yapan Aytemir, “Halkımızın yüzde yetmişi konteynerkentlerde yaşıyor. İnsanlar; yağmurda, konteynerkentlerde naylon brandalarla önlemler almaya çalışıyorlar. Bu kişilere psikolojik destek verilmeli ve bir an önce kalıcı konutlar yapılmalı” dedi.
Okul çevrelerinde süren yıkımlara ilişkin de konuşan Aytemir, “Çocuklar o yıkımı gördükçe psikolojik travmalar yaşıyor. Bunlar öğrencilerin okulda olmadığı zamanlarda yapılmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘RUHSAL AÇIDAN DESTEK GEREK’
Türk Psikiyatri Derneği (TPD) Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ejder Akgün Yıldırım da deprem bölgesindeki psikolojik sorunlara ilişkin gazetemize açıklamalarda bulundu. Bölgede ruh sağlığı ihtiyacının karşılanması gerektiğine dikkat çeken Yıldırım, “İnsanların devam eden yaslarının olması, adaletin halen sağlanmaması, barınma sorunları gibi faktörler var. Bu yüzden deprem bölgelerinin ruhsal açıdan desteklenmesi gerekiyor.
Konteynerkent adı altında birbirini tanımayan insanların bir araya getirilmesi, çocukların farklı yerlerden gelip başka okullarda eğitim görmesi gibi durumlar da zorluk yaratıyor. Deprem bölgelerinde çocuklar için kreş, yaşlılar için bakım merkezi, aileler için destek merkezlerine ihtiyaç var” diye konuştu.
Türkiye’de Afet Bakanlığı’na ihtiyaç duyulduğunu da belirten Yıldırım, “Afetler sonrası ruh sağlığı eylem stratejisi planlaması da yapılmalı” dedi.
‘KRONİKLEŞMİŞ RUHSAL SORUN’ RİSKİ
Deprem sonrası süreçte intihar düşüncesi nedeniyle yapılan başvurularda artış olduğunu ifade eden Yıldırım, “Bu önemli bir veri. İnsanların kendini çaresiz hissetmesi, geleceğe ilişkin umutsuzluk… Bunlar sadece bir hastalık olarak açıklanamaz. Bu bir gerçeklik. Türkiye, ikinci yılında da olsa bir seferberlik ilan ederek, bölgeyi sadece beton olarak kalkındırmak için değil kentlerin tekrardan kent yaşamına kavuşması ve insanların kendini burada yaşanabilir hissedebilmesi için projeler üretmelidir. Bunu yapmadığımız sürece kronikleşmiş ruhsal sorunlarla karşılaşacağız” ifadelerini kullandı.
